nybanner

Yayinjani impilo ngaphambi kokuba imithwalo ibe namasondo?|Ian Jack

Sawubona, woza uzobona imikhiqizo yethu!

Yayinjani impilo ngaphambi kokuba imithwalo ibe namasondo?|Ian Jack

Ngesinye isikhathi ngawo-1990, umsindo wokuhamba waqala ukushintsha.Izinguquko zangaphambili zalethwa izinto ezisunguliwe ezaziwayo: lapho injini yesitimu eheshayo ithatha indawo yesondo elibhodlayo (noma iseyili ebhakuzayo);indiza ibhoboze uphephela ohlokomayo.Kodwa le nketho entsha ibusa ngentando yeningi futhi isabalele.Izwakala yonke indawo - kuyo yonke imizila enesizotha nasezindaweni lapho abahambi bevame ukuya khona: eziteshini zezitimela, ezindaweni zokungena emahhotela nasezikhumulweni zezindiza.Ngikuzwa emgwaqeni eduze kwasekhaya isikhathi esiningi emini nasebusuku, kodwa mhlawumbe ekuseni kakhulu lapho abantu bethatha uhambo olude.“Doo-doo, doo-doo, doo-doo, doo-doo” – yile ndlela izazi zezingane ezibonisa ngayo.Ukube sawuzwa lo msindo eminyakeni engamashumi amathathu edlule, besingahle sicabange ukuthi umshicileli ophakathi komugqa evuka ekuseni azilolonge.Manje lowo muntu angaba noma ubani: ummeli onamawigi namaphepha omthetho, umndeni onomthwalo owanele wokuhlala amasonto amabili e-Algarve.Ilula noma iyasinda, inkulu noma incane, elinye ipotimende likhala emfanteni osendleleni eya esiteshini sebhasi noma endleleni ehamba ngaphansi.
Yayinjani impilo ngaphambi kokuba amapotimende abe namasondo?Njengabantu abaningi besizukulwane sakhe, ubaba wayegqoka amakhadibhodi ethu ehlombe lakhe kwesokunxele.Wayebukeka njengetilosi futhi egwedla, njengokungathi isifuba esinzima sasingeke silingane nesikapholi, nakuba lokhu kwakusho ukuthi ukuze ajabulele ingxoxo, ngaso sonke isikhathi kwakufanele aye kwesokudla sakhe, ngaphambi kokuba aphendule imibuzo ayengayilindele ngakwesobunxele, kwadingeka ngijike.kuleyo ndawo kancane futhi ngokukhululeka, njengehhashi elivalwe amehlo ngaphambi kokubingelela.Angikaze ngibe ingcweti kwezobuciko behlombe futhi ngazitshela ukuthi amapotimende anezibambo futhi ahloselwe ukusetshenziswa, nakuba isizathu sangempela kungaba ukuthi anginamandla ngokwanele.Ubaba uyakwazi ukuhamba amabanga amade nemithwalo yakhe.Ngelinye ilanga ngeSonto ekuseni, lapho umfowethu ebuya ekhaya eya kwa-RAF, ngikhumbula sihamba naye amakhilomitha amabili sikhuphuka amagquma siya esiteshini, zazingekho ezinye izinto zokuhamba, kodwa asizange sizithole.Ubaba wagaxa isikhwama sohambo sendodana yakhe emahlombe kungathi sasimane nje siwujosaka, ikhwaya eyayicula ngawo engomeni ye-Top 10 ethi, “The Happy Bum” ngaleso sikhathi.
Abanye bakhetha amanye amasu.Izithombe zomgwaqo zibonisa izinqola zezingane okungenzeka zigcwele amapotimende eholidini, kuyilapho izinqola eziphathwayo zigenca ezingalweni zonina.Ngisola ukuthi abazali bami babebheka lokhu kuziphatha “njengokuvamile,” mhlawumbe ngenxa yokuthi le yindlela imikhaya ngezinye izikhathi ephuma ngayo ezikweletini zokuqasha (“ukukhanya kwenyanga”).Yebo, imali iyikho konke.Uma unesamba esincane semithwalo, ungashayela itekisi kanye nabathwali bempahla noma ulethe amapotimende akho esitimeleni, into elula abenzi bamaholide baseClyde Coast ababeyidinga ngeminyaka yawo-1960 futhi okungenani ngeminyaka yawo-1970.Abafundi base-Oxford.Kubukeka njengomsebenzi ka-Waugh noma i-Wodehouse, kodwa ngikhumbula umama wengane engifunda naye owayenesifiso sokuvelela ethi kuye, “Nika umlindi wempahla usheleni futhi umvumele akubeke esitimeleni wena namabhokisi akho eNyakatho Berwick.”Ukuba khona kwamapotimende angenawo amasondo kuncike ekilasini lezisebenzi ezihola kancane, ama-coolies anehembe elibomvu, ezingase zitholakale ezinkundleni zikaloliwe waseNdiya, zihlohle imithwalo yakho emakhanda azo futhi zibaleke nazo, zishiye umhambi ongenalwazi esaba. ukuze angabe esabona.
Kodwa kubonakala sengathi leli sondo alizange libe khona ngenxa yezindleko zabasebenzi, kodwa ngenxa yamabanga amakhulu futhi ayisicaba ezikhumulweni zezindiza.Ucwaningo olwengeziwe luyadingeka;kusekhona izifuba ezitholakala emlandweni wezinto zansuku zonke zokunamathisela into efana noHenry Petroski epensela noma u-Radcliffe Salaman emazambaneni, futhi njengazo zonke izinto ezisunguliwe, abantu abangaphezu koyedwa bangakwazi ukubiza isikweletu ngokusemthethweni ngenxa yokufaneleka kwayo.Lokhu.Imishini enamasondo enamathiselwe kumapotimende kade ikhona kusukela ngawo-1960, kodwa kwaze kwaba ngo-1970 lapho uBernard D. Sadow, iphini likamongameli wenkampani ekhiqiza imithwalo eMassachusetts, waba nombono.Lapho ebuyela ekhaya evela eholidini lomkhaya eCaribbean, wathwala kanzima ephethe amapotimende amabili asindayo futhi waphawula lapho izikhulu zesikhumulo sezindiza zihambisa izinto ezisindayo ophahleni olunamasondo ngaphandle komzamo omncane noma zingenzanga lutho.Ngokombiko kaJoe Sharkley kuyi-New York Times eminyakeni engu-40 kamuva, uSadow watshela umkakhe, “Uyazi, leli ipotimende esilidingayo,” ngaphambi kokuba abuyele emsebenzini.ipotimende elikhulu elinebhande ngaphambili.
Iyasebenza - kahle, kungani kungenjalo?- Eminyakeni emibili kamuva, ukuqamba okusha kukaSadow kwafakwa njenge-US Patent #3,653,474: "Rolling Luggage", ethi igqugquzelwe ukuhamba ngendiza.“Imithwalo yayivame ukuthwalwa abathwali bempahla futhi ilayishwe futhi yehliswe eduze komgwaqo, futhi amatheminali amakhulu anamuhla … abhebhethekisa inkimbinkimbi yokuphatha imithwalo, osekuphenduke ubunzima obukhulu kunabo bonke abake babhekana nabo izindiza.Umgibeli”.ukuduma kwamapotimende anamasondo kwakuhamba kancane.Amadoda ayemelana ngokukhethekile nepotimende elihamba ngamasondo—“into yamadoda kakhulu,” kukhumbula uSadow kuyi-New York Times—lapho eqinisweni ipotimende lakhe laliyimoto enkulu enamasondo amane edonswa ibheke phezulu.Njenge-Logie Bird's TV, yathathelwa indawo ubuchwepheshe obuthuthukisiwe ngokushesha, kulesi simo “i-Rollaboard” enamasondo amabili eyaklanywa u-Robert Plath ngo-1987. U-Robert Plath Plath, umshayeli wezindiza waseNorthwest Airlines kanye nomshisekeli we-DIY, wathengisa amamodeli akhe okuqala kwabanye izisebenzi zendiza. .amalungu.Ama-roller skateboards anezibambo ze-telescopic futhi angagoqwa aqonde phezulu ngokutshekisa kancane.Ukubonakala kwabasebenzi basendizeni bebathwele bezungeza isikhumulo sezindiza kwenza okusungulwe nguPlath kube ipotimende lochwepheshe.Bayanda abesifazane abahamba bodwa.Isiphetho sepotimende elingenasondo siyanqunywa.
Kule nyanga ngishayele inguqulo enamasondo amane ye-Rollaboard endala kulo lonke elaseYurophu, inguqulo engiphuze ngayo ngoba amasondo amabili abonakala eyisono ngokwanele ezweni labesilisa lemithwalo emidala.Nokho: Amasondo amabili mahle, amane angcono.Safika lapho ngomzila ojikelezayo futhi onzima - izitimela eziyi-10, imikhumbi emibili, indlela ehamba ngaphansi, amahhotela amathathu - nakuba ngiqonda ukuthi kunzima kimi ukungibeka ezingeni elifanayo noPatrick Leigh Fermor noma uNorman.izinga, kodwa kubukeka njengempumelelo engasoze yadinga itekisi kunoma imaphi alawa ma-pickup.Izithuthi zomphakathi zifinyeleleka kalula.Sahamba kalula phakathi kwezitimela, izikebhe namahhotela;emigwaqweni emihle, eyisicaba, amasondo amane abonakala ezakhela amandla awo, futhi lapho ukuhamba kuba nzima (isibonelo, i-Tour de France yayibizwa ngokuthi imoto egandayiwe), kulula ukubuyela emuva kumasondo amabili.Wheeler futhi uqhubeke wehle ngomthambeka.
Mhlawumbe inqola ayiyona into esezingeni elimsulwa.Lokhu kwakhuthaza abantu ukuba baphathe okungaphezu kwalokho ababekudinga—okungaphezu kwalokho ababekwazi ukukuthwala esikhathini esingenawo amasondo—ngamapotimende angangebhokisi lemikhumbi ayevale amaphaseji amaloli namabhasi.Kodwa ngaphandle kwezindiza ezishibhile, azikho ezinye intuthuko yesimanje ezenze ukuhamba kwaba lula.Lokhu sikweleta i-Sadow ne-Plath, kanye namasondo epulasitiki aqinile nobufazi.


Isikhathi sokuthumela: Jul-10-2023